natura naturans i natura naturata [na:tu:'ra na:tu:'rans; na:tu:ra:'ta] (lat.: priroda stvoriteljica i stvorena priroda), dva termina koja prvi put spominje 1244. Vincent iz Beauvaisa, prema kojemu natura naturans označuje skup prirodnih zakona ili Boga samoga, a natura naturata ono što je stvoreno po tim (božanskim) zakonima. G. Bruno »naturalizira« zaključak Tome Akvinskoga da natura naturans pripada rodu prirodnih uzroka, tj. da ona može vrijediti samo kao prirodni princip bićâ, i u tom smislu da je ona »izvor«, »krilo« i »majka« svega oblikovanoga, odn. svega stvorenoga. Vraćajući se onom izvornom shvaćanju Vincenta iz Beauvaisa, B. de Spinoza smatra da je natura naturans Bog ili priroda (deus sive natura), zajedno sa svim atributima koji im pripadaju. Moduse ili stanja supstancije, nasuprot tomu, Spinoza naziva natura naturata; uzrok je tih modusa u samoj supstanciji i atributima. U suvremenoj filozofiji odnos tih dvaju pojmova dobiva posebno značenje prilikom pokušaja tzv. posljednjeg utemeljenja refleksije kao one vrste mišljenja koja svako bivstvujuće postavlja u bitak ili prilikom promatranja tehnike kao natura naturans, tj. kao onoga načina čovjekova ophođenja s podređenom, stvorenom prirodom u kojem ona tek dobiva svoju pravu, ljudsku svrhu (K. Löwith).
