sociologizam (socio- + -logizam), sociološki pristup koji društvu pripisuje potpunu (totalnu) eksplikativnu moć u analizi ljudskih ponašanja. Taj se pojam, najčešće s pejorativnim konotacijama, uglavnom veže uz É. Durkheima i njegove sljedbenike, kako bi se upozorilo na metodološku jednostranost koja dijelove sustavno tumači iz logike cjeline i sklop društvene grupe nadređuje individualnim ljudskim akcijama. Čest je prigovor da sociologizam pretjerano ističe društvenu strukturu, a da pritom zanemaruje ulogu pojedinca u strukturiranju društvenih oblika i odnosa. Uzimajući u obzir kritike krajnjih konzekvencija sociologizma, koje kod Durkheima nisu toliko naglašene kao što tvrde njegovi kritičari, činjenica jest da je »sociologizam« odigrao važnu ulogu u konstituiranju sociologije kao znanosti i da problematika »društvene činjenice« koja vrši izvanjsku prisilu na pojedinca, bila ona morfološka, institucionalna ili imaginarna, tvori objektivni »društveni svijet« socioloških istraživanja. »Sociologističko« isticanje društva kao entiteta »sui generis« u osnovi je motivirano idejom da se akcije i postupci pojedinca, ma kako individualno autentični i nesvodivi bili, znanstveno-analitički trebaju promatrati u sklopu nekih objektivno postojećih društvenih realiteta.
