Essex [e'siks], Robert Devereux Earl of, engleski vojskovođa (Netherwood, 10. XI. 1567 – London, 25. II. 1601). Kao dvadesetogodišnjak bio je favorit kraljice Elizabete. Istaknuo se u ratu u Nizozemskoj (1586) i u osvajanju Cádiza (1596). Nakon neuspjele Irske kampanje (1599) pao u nemilost. Pošto je pokušao u Londonu (1601) dignuti ustanak protiv dvora, osuđen zbog veleizdaje i smaknut u Toweru. Hrabar vojnik i slab političar, mecena književnosti i autor soneta, Essex je glavna osoba u nizu drama: Gaultier de Coste de la Calprenède, Grof od Essexa (Le Comte d’Essex, 1639), Th. Corneille, Grof od Essexa (Le Comte d’Essex, 1678), H. Laube, Grof od Essexa (Graf Essex, 1856) i dr.; poznat je povijesni roman L. Stracheya, Elizabeta i grof od Essexa (Elizabeth and Essex, 1928).
