okazionalizam

okazionalizam (prema latinskom occasio: prigoda, zgoda), filozofijski, mistični i religiozni nauk o prigodnim uzrocima (causae occasionales). Po tom nauku pojedinačni su uzroci samo prigode, povodi, jer je istinski uzrok jedino Bog. Okazionalizam naučava da ni u odnosu između tijela i duše ne postoji izravno međusobno uzročno djelovanje, nego je ono proizvod božanskoga posredovanja. Zato je svaka fizička pojava za Boga samo prigoda da »iskupi« odgovarajuću duševnu promjenu. – Glavni su predstavnici iracionalnih okazionalističkih teza A. Geulincx i N. de Malebranche.