transformacijsko-generativna gramatika, u lingvistici, naziv za jedan tip formalne gramatike koji je uveo američki lingvist N. Chomsky. Transformacijsko-generativna gramatika ranija je verzija → generativne gramatike koja uz osnovni tip pravila frazne strukture dopušta i transformacijska pravila, kojima se polazna sintaktička struktura (»dubinska« ili »d-struktura«) preobražava u izvedenu (»površinsku« ili »s-strukturu«). Transformacije su kao tip pravila napuštene potkraj 1970-ih, kada se uvidjelo da je s pomoću njih moguće opisati i strukture koje nisu karakteristične za gramatike prirodnih jezika. U novijim varijantama generativne gramatike (gramatika upravljanja i vezanja, minimalizam) preostalo je samo još jedno univerzalno transformacijsko pravilo pomicanja (»pomakni α«), no te se gramatike više u pravilu ne nazivaju transformacijskima.