disproporcioniranje

disproporcioniranje (prema disproporcija), kemijska reakcija u kojoj se kemijski spoj istodobno oksidira i reducira u dva ili više različitih spojeva, češće djelovanjem katalizatora, a rjeđe spontano. U anorganskoj se kemiji oksidacijski broj središnjeg atoma time mijenja od neke srednje vrijednosti u višu i nižu vrijednost. Tako se npr. pri raspadu kalijeva klorata u kalijev perklorat i kalijev klorid (4KClO₃ → 3KClO₄ + KCl) početni oksidacijski broj klora (+5) mijenja u +7 i –1. U organskoj se kemiji pod disproporcioniranjem razumije prijenos vodikovih atoma, npr. u prijelazu cikloheksadiena u benzen i cikloheksen ili aldehida u karboksilne kiseline i alkohole (Cannizzarova reakcija).