duboke strukture

duboke ili dubinske strukture, u transformacijsko-generativnoj gramatici opća apstraktna pravila o ustrojstvu rečenice, odnosno organizacija rečenice na apstraktnoj razini prije nego što se provedu neke operacije (zvane transformacije) radi prijelaza u površinske strukture. Bitno je primijetiti da je dubinska struktura čvršće vezana uz rečenično značenje nego površinska struktura. Taj pojam uveo je N. Chomsky sredinom 1960-ih da bi dobio razinu jezičnoga opisa koja određuje semantičku interpretaciju rečenice i na kojoj rečenice iste površinske strukture mogu imati različite semantičke sadržaje (John is eager to please prema John is easy to please), a rečenice s različitim površinskim strukturama mogu imati isti semantički sadržaj (To please John is easy prema It is easy to please John). Poslije se tvrdilo da dubinska struktura samo djelomice određuje semantičku interpretaciju rečenice, a sredinom 1970-ih da ona nema utjecaja na semantičku interpretaciju. Potkraj 1970-ih taj je pojam preimenovan u d-strukturu, kao drugu od triju razina sintakse u teoriji Chomskoga government and binding. Sam ju je Chomsky eliminirao svojim tzv. minimalističkim programom s početka 1990-ih.