sonda (franc. sonde: visak; dubinomjer < staronord. sund: tjesnac).
1. U tehnici, sprava za mjerenje dubine vode, različite vrste bušilica za istraživanje dubljih slojeva Zemljine kore, u svemirskim istraživanjima različite vrste automatskih međuplanetarnih letjelica za ispitivanja svemirskoga prostora, planeta. – Hidrografska sonda, uređaj za mjerenje električne vodljivosti, temperature i tlaka pod vodom, odakle se uz temperaturu mogu odrediti i salinitet te dubina. Takva se sonda spušta s broda te omogućuje brz uvid u stratifikaciju mora i oceana, i to sa znatno finijom vertikalnom rezolucijom nego što to daje klasična metoda (uzimanje uzorka crpcem radi laboratorijskog određivanja saliniteta i mjerenje temperature obrtnim termometrom). Poznata je i pod akronimom CTD (od engl. conductivity-temperature-depth) ili STD (od engl. salinity-temperature-depth). U Hrvatskoj su mjerenja hidrografskom sondom započela 1980-ih godina.
2. U meteorologiji, uređaj kojim se registriraju vrijednosti meteoroloških parametara; najčešće se rabe radiosonde za mjerenje meteoroloških parametara u višim slojevima atmosfere, te padajuće sonde koje se izbacuju iz visoko letećega zrakoplova i padajući kroz atmosferu neprekidno šalju meteorološke podatke.
3. U medicini, tanak, štapićast ili cjevast instrument od kovine, gume ili sintetičnoga materijala, koji se uvodi u tkivo radi kirurškoga pregleda, npr. utvrđivanja dubine rane, prohodnosti fistula, krvnih žila i drugih cjevastih tvorbi (žučnih vodova, mokraćne cijevi i dr.). Oblik i veličina sonde prilagođeni su njezinoj namjeni. Želučana (duodenalna, enteralna) sonda dulja je gumena cijev koja služi za vađenje želučanoga soka i umjetno hranjenje bolesnika. (→ hranjenje, umjetno)
