struka(e): astronomija

crveni divovi, sjajne zvijezde mase 0,5 do 10 Sunčevih masa, velikoga promjera i relativno niske površinske temperature (niže od 5000 K), u poodmaklu stanju razvoja. Nuklearne su reakcije u njihovim jezgrama ugasle zbog iscrpljenosti goriva. Crvena boja posljedica je niske površinske temperature.

Kada zvijezda spektralnoga razreda A, F, G ili K potroši svoje nuklearno gorivo u središtu, njezina se jezgra stišće i zagrijava, a slojevi zvijezde otpuhani vrelinom jezgre šire se i hlade. U slojevima oko jezgre vodik se i dalje pretvara u helij (kod zvijezda manje mase), ili se helij pretvara u ugljik (kod zvijezda veće mase), ugljik u silicij (kod još većih zvijezda), a samo kod najvećih zvijezda u jezgri može nastati željezo. Najpoznatiji su crveni divovi Aldebaran (apsolutne magnitude –0,63), Arktur (apsolutne magnitude – 0,3), Gakruks (apsolutne magnitude – 0,52), Hamal (apsolutne magnitude 0,47), Mira (apsolutne magnitude – 2,6) i dr., a crveni superdivovi Antares (apsolutne magnitude – 5,28) i Betelgez (apsolutne magnitude –6,02). Crveni divovi snažnim zvjezdanim vjetrom stvaraju planetarne maglice, a jezgre crvenih divova i superdivova pretvaraju se u bijele patuljke.

Citiranje:

crveni divovi. Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža, 2013. – 2024. Pristupljeno 14.12.2024. <https://www.enciklopedija.hr/clanak/crveni-divovi>.