analisti.
1. Preteče historiografa u antičkom Rimu; prikazivali su rimsku povijest po ugledu na stare rimske anale od mitskih početaka do svojega doba, opisivajući događaje kronološkim redom. Stariji analisti do početka I. st. pr. Kr. (Kvint Fabije Piktor, Lucije Cincije Aliment i dr.) pisali su većinom grčki, a mlađi (Kvint Klaudije Kvadrigarije, Valerije Ancijat, Kvint Elije Tuberon i dr.) latinski.
2. Pripadnici francuske historiografske škole oko časopisa Annales. S obzirom na to da se odmaknula od tada dominantnih historiografskih strujanja – privilegiranja političke tematike i tradicionalne narativne strukture, naglasivši šire socioekonomske i mentalitetske odrednice te postupno šireći raspon tema i analitički aparat, škola je nazivana »novom poviješću«. Istoznačni pojam »škole Anala« pritom ne podrazumijeva jedinstvenu teorijsko-metodološku doktrinu već ponajprije sklonost multidisciplinarnosti te alternativnim istraživačkim područjima i perspektivama kao i težnju prema »totalnoj povijesti« (razmatranju određenog razdoblja u svoj njegovoj složenosti). Razlikuju se četiri generacije (faze) škole, kojoj se kao glavni uzori uglavnom navode Émile Durkheim i Henri Barr. Vodeći pripadnici prve generacije analista, Lucien Febvre i Marc Bloch (osnivači časopisa), kojima je po interesu za proučavanje mentaliteta bio blizak Georges Lefebvre, do kraja 1930-ih postavljaju temelje trajnih preokupacija škole, s vrhuncem u Blochovoj sintezi Feudalno društvo (1939–40). U duhu ekonomskog povjesničara Ernesta Labroussea, druga se generacija analista, koja je nastupila nakon II. svjetskog rata, uvelike bavila proučavanjem demografskih procesa te traženjem strukturalnih pravilnosti i zakonitosti, temelje čega je postavio Fernand Braudel studijom Sredozemlje i sredozemni svijet u doba Filipa II. (1949), u kojoj uvodi i inovativnu tipologiju povijesnog vremena, jedan od prepoznatljivijih koncepata škole (podjela na događaje, konjunkture [cikluse] i strukture »duga trajanja«). Uz Braudela, najistaknutiji pripadnici te generacije bili su Georges Duby i Pierre Chaunu koji ju povezuju s trećom generacijom 1960-ih (Jacques Le Goff, Emmanuel Le Roy Ladurie, Philippe Ariès), pojavom koje se problematika istraživanja nastavila raslojavati, što osobito dolazi do izražaja s četvrtom generacijom od kraja 1970-ih u kojoj se ističu Roger Chartier i André Burguière (pojedine povjesničare npr. Marca Ferroa i Jacquesa Revela pribrajalo se objema posljednjim generacijama), kada dolazi do napuštanja kvantitativne analize u korist diskurzivne, tj. socioekonomskog pristupa u korist antropološkoga, uz prevrednovanje i dopunu analitičko-pojmovnog repertoara, uvelike pod utjecajem Michela Foucaulta, Norberta Eliasa, Michela de Certeaua i Pierrea Bourdieua. Uz obnovu interesa za mentalitete i konstituiranje novih istraživačkih područja (npr. povijest žena), poslije dolazi do približavanja političkoj povijesti (s naglaskom na odnose moći i sustave dominacije), kao i do svojevrsnog »povratka naraciji« (npr. u interesu za konkretne događaje i biografska razmatranja). Vrlo utjecajni diljem humanističkih i društvenih disciplina, analisti čine najznačajniji historiografski smjer XX. st.
